Þjóðhátíðarsjóður styrkir útgáfu þriggja galdrabóka

Strandagaldur hlaut 500 þús. króna styrk frá Þjóðhátíðarsjóði til útgáfu á þremur galdrabókum. Úthlutunarathöfn fór fram í Þjóðmenningarhúsinu í gær.
Magnús Rafnsson var viðstaddur athöfnina fyrir hönd Strandagaldurs og
veitti framlaginu móttöku en hann lauk viðamikilli rannsókn á galdrabókum á
síðasta ári. Bækurnar sem stefnt er að gefa út eru valdar samkvæmt rannsókn Magnúsar og eiga að gefa fyllri
mynd af galdraskræðum og galdrastöfum en hingað til hefur verið kostur á. Áætlað
er að gefa bækurnar út með myndum af hverri síðu skræðanna og jafnframt fylgi
textar með nútíma stafsetningu og með enskri þýðingu. Þetta eru ólíkar galdraskræður en saman gefa þær góða mynd af því efni sem varðveitt
er á handritasöfnum.

Handritið Lbs 2413 8vo er ein efnismesta galdrabókin og á margt sameiginlegt með
því sem varðveist hefur frá tíma galdramála en einnig geymir hún ýmislegt
tengist þeim brotum af íslenskum galdri sem finna má í miðaldahandritum. Lbs 764
8vo er eina dæmið um galdrabók sem rituð er með leyniletri auk þess sem í henni
er að finna dæmi um áhrif frá þeirri dulspeki, sem á rætur sínar í
endurreisnartímanum. Báðar þessar bækur eru ritaðar um 1800. Loks er til í
þremur uppskriftum frá fyrstu áratugum 20.aldar galdrabók sem mun upprunnin á
Ströndum eða Hornströndum og vitað er að var þar undir lok 18. aldar. Eitt af
þessum handritum er Lbs. 4375 8vo, annað er á Þjóðminjasafni (Þjms 15555) og
þriðja handritið sem kallað hefur verið Rún er í einkaeign.

Saman munu
þessar bækur gefa heildstæða mynd af þeim galdrabókum sem gengu manna á milli
öldum saman og með útgáfu þeirra fæst fullkomnari og réttari mynd af þessum
sérkennilegu alþýðufræðum en áður.

Tilgangur Þjóhátíðarsjóðs er að
veita styrki til stofnana og annarra aðila, er hafa það verkefni að vinna að
varðveislu og vernd þeirra verðmæta lands og menningar, sem núverandi kynslóð
hefur tekið í arf. Stofnfé sjóðsins er ágóði Seðlabanka Íslands af útgáfu
þjóðhátíðarmyntar í tilefni af 1100 ára búsetu á Íslandi 1974, og myndar hann
höfuðstól Þjóðhátíðarsjóðs.

Sumar galdraskræður geyma málrúnir og margar
tegundir leturs. Flestar þessar bækur eru síðara tíma verk þótt málrúnir,
bandrúnir og letur finnist í gömlum handritum. Þessi skræða til hliðar (Lbs 764
4to) frá því um 1820 er sérstök að því leyti að þótt heiti galdranna séu
auðlesinn er allur texti á leyniletri.

Hægt er að skoða lítið brot af
galdraskræðum á heimasíðu Strandagaldurs með því að smella hér.