by 
Aðsend grein: Kristinn H. Gunnarsson
Getur Alþingi tekið ákvörðun um að ganga inn í Evrópusambandið með því einu að samþykkja lög þar um? Til þessa hef ég ekki verið í vafa um að svo væri ekki. En svo er ekki lengur, nú er ég í vafa. Breytum spurningunni aðeins: Getur Alþingi með löggjöf tekið upp ákvæði Rómarsáttmálans eitt af öðru og framselt vald úr landi? Nú eru komin fram þingmál, sem byggjast á rökum sem mér sýnist að leiði til þess að spurningunni verði svarað játandi, ef mönnum sýnist svo.
Nýmælin er að finna í 27. grein frv. og eru svohljóðandi: "Þegar dómstóll fjallar um samninga, ákvarðanir eða aðgerðir skv. 53. og 54. gr. EES-samningsins í máli sem Eftirlitsstofnun EFTA hefur þegar tekið ákvörðun í má úrlausn hans ekki brjóta í bága við þá ákvörðun."
Ekkert fyllilega sambærilegt ákvæði er að finna í íslenskum lögum og lengra er gengið en áður að takmarka dómsvald íslenskra dómstóla og binda hendur þeirra með formlegum hætti við úrlausn máls.
Þetta telur ríkisstjórnin að samrýmist íslensku stjórnarskránni og teflir fram álitsgerð Davíðs Þórs Björgvinssonar, prófessors. Hann rekur m.a. rökin fyrir því að talið var að Alþingi hefði heimild til þess að fullgilda og lögfesta EES samninginn. Þar er þessi málsgrein:
"Sú aðferð sem notuð var á Íslandi er á því byggð að ganga eigi út frá því að handhafar löggjafarvalds og framkvæmdarvalds hafi að ákveðnu marki og að vissum skilyrðum uppfylltum heimild til að túlka ákvæði stjórnarskrárinnar þannig að ekki þrengi að pólitísku svigrúmi þeirra til að gera þjóðréttarsamninga til að tryggja hagsmuni íslenska ríkisins og íslenskra þegna sem best í samstarfi og samningum við aðrar þjóðir. Þannig er í grundvallaratriðum ekkert rangt við þá aðferð við framsal ríkisvalds til alþjóðlegra stofnana sem farin var þegar EES-samningurinn var lögfestur og hún löghelguð í áframhaldandi stjórnarframkvæmd. Aðferðin tók mið af stöðu íslenskra stjórnmála og hún var skynsamleg og haganleg. Þessi leið er að sjálfsögðu fær og hún samræmist viðurkenndum aðferðum í réttarríki, óháð því hvaða aðferðir eru notaðar í öðrum ríkjum."
Þetta byggir Davíð Þór á eftirfarandi:
"Að lokum er nauðsynlegt að árétta enn og aftur að forsendan fyrir því að 27. gr. frumvarpsins standist gagnvart stjórnarskrá er að fallist sé á að í íslenskum rétti gildi venjuhelguð regla um að hinn almenni löggjafi hafi heimild til að framselja ríkisvald í takmörkuðum mæli til alþjóðastofnana, að uppfylltum ákveðnum skilyrðum, án sérstakrar heimildar til þess í stjórnarskránni. Enn fremur verður að leggja áherslu á að ekki hefur með beinum hætti reynt á gildi þessarar reglur fyrir dómstólum. Alþingi, sem æðsti handhafi löggjafarvalds og valdamesta stofnun ríkisins, hefur byggt á slíkri reglu í framkvæmd. Það er einnig á ábyrgð Alþingis að áskilja sér svigrúm til að móta inntak þessarar reglu nánar í framkvæmd og beita henni í því tilviki sem hér um ræðir, m.a. með það að markmiði að stuðla því að íslenska ríkið geti verið virkur þátttakandi í alþjóðlegu samstarfi."
Kristinn H. Gunnarsson
þingmaður Framsóknarflokksins í Norðvesturkjördæmi
